İmplant, vücut içerisine ve canlı dokulara yerleştirilen cansız maddeleri ifade eder. (Dental) implantlar (diş implanları), eksik olan veya birkaç dişin işlev ve estetiğini iade etmek için çene kemikleri içinde açılan yuvaya yerleştirilen, genellikle titanyum esaslı vida veya kök şeklinde yapılardır. Diş implantı ile canlı kemik dokusu arasındaki birlikteliğe osseintegrasyon adı verilir.
Canlı kemik dokusu ile fonksiyondaki titanyum implant malzemesi arasında, 100 büyütmede ışık mikroskobunda gözlenen direk temastır. Bu fenomen Göteburg Üniversitesinden Prof.Dr.Per-Ingvar Branemark ve çalışma ark. tarafından geliştirilerek tarif edilmiştir. Branemark 1955 yılında mikrosirkülasyon üzerine yaptığı bir deney sırasında, tesadüfen titanyum ile kemik arasındaki direk bağlantıyı saptamıştır. Bu durumdan faydalanarak dişsiz çenelerde protezlere destek olacak implantları tasarlamıştır. 1965 yılına kadar on yıl süre ile çeşitli hayvan deneyleri, dizayn çalışmaları ve biyomekanik deneyler yapmış, 1965’te ilk insan üzerinde uygulamaya geçmiştir. 1969 yılında bu ön çalışmaların raporu Scandinavian Journal of Dentistry’de yayınlanmış; 1977 yılında 15 yıllık takip sonuçları yine Scandinavian Journal of Dentistry’de yayınlanmış, devam eden çalışma sonuçları 1981 yılında International Journal of Oral Surgery dergisinde yayınlanarak tıp dünyasına duyrulmuştur. Bu yayın sonrasında o güne kadar şarlatanlıkla ve bilimsel altyapıdan yoksun olmakla suçlanan diş implantı uygulamaları, A.B.D. ve Avrupa’daki saygın üniversitelerce kabul görerek hızla yaygınlaşmış ve dişhekimliği uygulamaları arasındaki yerini almıştır.
Diş implantları, travma, çürük, endodontik veya periodontal patolojiler sebebi ile çekim endikasyonu bulanan ve kaybedilen eksik dişlerin telafisi amacı ile atravmatik cerrahi operasyon tekniğiyle çene kemiklerine yerleştirilerek diş kökü işlevini gören, genellikle kök veya vida formunda, çoğunlukla titanyum ve alaşımlarından mamül cisimlerdir. Diş implantlarının kemiğe kaynama haline osseointegrasyon denir.
İmplant tanımına uyan ve eksik dişlerin telafisi amacı ile yapılan ilk uygulamalar arkeolojik bulgulara göre Maya uygarlığına aittir (MÖ 6. yüzyıl). İlk patenti alınan diş implantı 1908’de ABD’de Greenfield’in dizayn ettiği irridio-platin implanttır. 1939’da Strock krom-kobalt diş implantını tanıtmıştır. Lubit ve Rappaport 1949’da vitalyumdan yapılan vida veya kafes şeklindeki implantlarını geliştirmişlerdir. Cherchève çift spiral yivli implant dizaynını ve frezleme sonrası yiv açma tekniğini (screw-tapping), implantın çift safhalı cerrahi teknik ile fonksiyona sokulması gibi uygulamaları geliştirmiştir. Geçen yüzyılın ortalarına kadar Formiggini, Peron, Tramonte, Benoit, Jeanneret, Muratori, Linkow gibi dişhekimleri günümüzde kullanılan implantlara benzer uygulamalar yapmışlardır. Ancak bu yaklaşım ve çabaların hepsi ampirik uygulamalar olarak ve vaka raporlarının ötesine gidememiş çalışmalar olarak kalmışlardır. 1940’lı yıllarda subperiostal implantlar ortaya atılmıştır. 1960’lı yıllara gelindiğinde Linkow tarafından geliştirilen blade (levha, plaka) dizayn implantlar ortaya çıkmıştır.
1- Diş implantını vücudum kabul eder mi?
İmplantlar titanyumdan üretilmişlerdir. Vücudun normalde yabancı maddelere karşı geliştirdiği iltihabi veya alerjik reaksiyonlar titanyum için gerçekleşmez. Dolayısıyla vücudumuz titanyumdan üretilen implantı reddetmez. Fakat diş implantı operasyonunun %100 başarılı olacağını söylemekte doğru olmaz. Cerrahi işlem sonrası gelişen bir enfeksiyon veya ağız bakımının iyi olmaması implantın kaybına yol açabilir. Bu yüzden implantın başarısını yaklaşık %95 olarak nitelendiriyoruz.
2- Diş implantının ömrü ne kadardır?
İmplantın ömrü için bir süre vermek doğru değildir. Nasıl ki ağızdaki doğal bir dişin ağızda kalması kişinin ağız ve diş bakımına ve genetik özelliklerine bağlı ise, diş implantı da benzer faktörlerden etkilenecektir. Amacımız hastaların implantlarını ömür boyunca kullanmalarıdır. Eğer iyi bir ağız ve diş bakımı yapılır, gerekli dönemlerde ağız içi kontroller yapılırsa implant uzunca bir süre ağızda kalacaktır.
3- Diş implantı operasyonu zor ve ağrılı bir işlem midir?
Bu operasyon yeterli kemik miktarı ve yoğunluğu olan vakalarda oldukça kısa süren bir işlemdir. İşlem esnasında ameliyat yapılacak bölge lokal anestezi yapılarak uyuşturulur.Tedavi esnasında hasta herhangi bir ağrı hissetmez. İşlem bittikten sonrada hastaya gerekli antibiyotik, ağrı kesici ve ağız gargaraları önerilir.
4- Diş implantı yaptırmak istiyorum ama işlem ameliyat gerektirdiği için korkuyorum. Bana ne önerebilirsiniz?
İmplant operasyonu sedasyon veya genel anestezi altında da yapılabilir. Özellikle bu işlemden korkan ve endişe duyan hastalarda bu iki yoldan biri tercih edilir. Sedasyonda; damar yolu vasıtasıyla hastaya rahatlatıcı ve sakinleştirici ilaçlar verilir. Sedasyon hipertansiyon olan hastalarda da tercih edilebilen bir yöntemdir. İşlem esnasında hastanın bilinci açıktır ve hastayla kooperasyon kurulabilir. Genel anestezide ise; hastaya anestezik maddeler verilerek narkoz hali sağlanır. İşlem bitince, hasta uyandırılarak dinlemesi için ayrı bir odaya alınır.
5- Diş implantı herkese yapılabilir mi?
Yeterli kemik miktarı olan ve kemik yoğunluğu iyi olan herkese implant yapılabilir. Tabii ki hastanın genel sağlık durumunda da bu işleme engel bir hastalığı olmaması önemlidir. Kemik yapımını engelleyen bazı kemik hastalıklarında implant yapılması uygun değildir. Bunun yanı sıra diyabet hastalığı da dikkat edilmesi gereken hastalıklardan biridir. Ama eğer diyabet kontrol altındaysa, bu tip hastalara diş implantı yapılmasında sakınca yoktur. Aynı zamanda rutin kortizon kullananlarda kemik yapısında bozulmalar veya enfeksiyona yatkınlık olduğu için dikkatli davranılmalı, ihtiyaç duyulursa hastanın doktoruyla konsültasyon yapılması gerekmektedir.
6- Ağzımda hiç diş yok. Kaç implant yapılması lazım?
Eğer sabit bir protez yani takılıp çıkarılamayan bir protez yapılmasını istiyorsanız üst çeneye en az 6 adet, alt çeneye ise yine en az 6 adet implant yapılması gerekir. Eğer hastamız hareketli bir protez kullanıyor ise ve protezin konuşurken veya yemek yerken oynamasından şikayetçi ise her bir çeneye 2 veya 4 diş implantı yapılır. Kullanılan protez yine takıp çıkarılabilir fakat implantlardan destek aldığı için ağızda oynama yapmayacaktır.
7- Yapılacak implant sayısını neye göre belirliyorsunuz?
İmplant sayısı eksik olan diş sayısı ile ilişkilidir. Eğer sadece bir dişiniz eksik ise 1 implant yeterlidir. Ama eğer 3 dişiniz eksik ise her dişinizin yerine bir tane implant yapılabileceği gibi, 2 implant yapılıp, 3 dişli bir köprü bu 2 implantın üzerine takılabilir.
8- Çene kemiğim yeterli miktarda değilse implant yapılamaz mı?
Çene kemiğinde yetersizlik olan vakalarda suni kemik tozları kullanılarak kemik miktarı artırılabilir. Eğer kemik çok inceyse o zaman kemik tozları yeterli olmaz. Bu durumda da ağız içinde donör saha olarak isimlendirdiğimiz kemik alanlarından kemik alınarak, yani hastanın kendi kemiğini alıp implant yapacağımız bölgeye transfer ederek orada kemik miktarında artma sağlanabilir. Aynı zamanda kemik yüksekliğinin yetersiz olduğu vakalarda distraksiyon yöntemi ile kemik uzatılarak yeni kemik kazanılır. Son yıllarda oldukça revaçta olan bu yöntem her vakaya uygulanamadığı gibi, hasta kooperasyonunun üst safhada olması gereken bir tekniktir. Çünkü bu uygulamada kemik eksikliğinin olduğu bölgeye yerleştirilen bir cihazın, her gün hasta tarafından aktive edilmesi gerekir. Ayrıca bu cihazın varlığı sebebiyle bazı hastalar rahatsızlık rapor etmişlerdir. Kemik arttırma işlemleri implant uygulaması ile beraber aynı seansta yapılabileceği gibi, kemiğin çok yetersiz olduğu durumlarda önce kemik miktarını arttırıp, bundan 6 ay sonrada implant uygulaması şeklinde de yapılması gerekebilir.
9- Diş implantı uygulamasının aşamaları nelerdir?
Diş implantlarının uygulanması için iki yöntem vardır. Birinci yöntemde diş çekilir çekilmez aynı seansta implant uygulanır. Bu yönteme immediyat uygulama denir. İkinci yöntemde ise diş çekildikten sonra yara yerinin iyileşmesi beklenir ve 3 hafta sonra implant uygulaması gerçekleştirilir. Her iki yöntemin birbirine göre avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Birinci yöntemde bekleme süresi kısa iken, ikinci yöntemin başarısı daha yüksek olduğunu vurgulamak gerekir. İmplantın kemikle kaynaşmasına osseointegrasyon denir. Başarılı bir osseointegrasyon için implant yapıldıktan sonra en az 6-8 hafta beklemek gerekmektedir. Operasyondan bir hafta sonra hasta dikişlerinin alınması ve kontrol için tekrardan çağrılır.
10- Diş implantının kemikle kaynaşması için bekleme döneminde dişsiz mi kalmam gerekir?
Eğer diş kaybı ön bölgede ise ve implantta ön bölgeye, yani kesici dişler bölgesine yapıldı ise kişinin estetik görüntüsünü sağlamak için geçici bir diş ilgili bölgeye yapılabilir. Geçici yapılan dişler ya takılıp çıkartabilen bir protez şeklinde veya yandaki dişlere yapıştırılabilen şekilde yapılmaktadır. Bazı vakalarda yerleştirilen implantında üzerine basit geçici bir diş takılabilir. Eğer implant çiğneme kuvvetlerinin daha fazla olduğu arka dişlerin bulunduğu bölgeye yerleştirildiyse bu bölgeye geçici diş yapılması çok tercih edilmez. Çünkü yapılan geçici dişler çiğneme ve ısırma kuvvetlerine karşı dirençsiz oldukları için kolayca deforme olup yerinden oynayabilir veya kırılabilirler. Eğer tam dişsiz bir çeneye implant yapıldı ise, hastanın ağzındaki ameliyat yarası iyileşene kadar hiç protezini takmaması, ondan sonrada kemikle kaynaşma döneminde de implantların üzerine baskı gelmemesi için olabildiği kadar az takması ve sert yiyecekleri çiğnememesi önerilir. Bu tür protezlerde yumuşak astar malzemeleri kullanırak, iyileşme döneminde implantların üzerine fazla basınç gelmesi engellenmeye çalışlır.
11- Sigara içenler implant yaptırabilirler mi?
Sigara dişlerin etrafındaki sert dokulara zarar verip diş ve dişeti problemlerine sebep olmaktadır. Dişlerin etrafındaki kemiği eriten sigara, diş implantlarının da etrafında bulunan kemik erimelerine yol açabilir. Diş implantı ameliyatı sonrası hastaların 1 hafta sigara içmemesi önerilmektedir. Kemikle kaynaşma dönemi bittikten sonrada hasta ne kadar az sigara içerse, implantlarda o kadar uzun süre ağızda kalır. Sigara içmekten hiç vazgeçemeyen veya günde 1-2 paket sigara içen kişilere implant uygulanması çok tavsiye edilmez.
12- Pahalı bir işlem midir?
İmplant tedavisinin esas maliyeti kullanılan malzemeden kaynaklanmaktadır. Son yıllarda artan bir uygulama olan diş implantları giderek ucuzlamıştır. Günümüzde hala köprü veya kron uygulamalarından biraz daha pahalıdır. Fakat implant uygulaması başarılı olduğu takdirde uzun ömürlü bir uygulama olacağı düşünülürse zaman içinde bu fark önemsiz hale gelir.. Unutulmamalıdır ki implant uygulamaları diğer dişlere zarar vermeyen, sağlıklı ve daha ideal sonuçların elde edildiği bir tedavi yöntemidir.
13- İmplant uygulamasının avantajları nelerdir?
Diş eksikliği kişinin konuşmasını ve gülmesini engelleyen bir durumdur. İmplant uygulaması ile hasta kendisini sosyal çevresinden uzaklaşmasını sağlayan durumdan kurtulmuş olur. İmplant uygulamasının diğer alternatif tedavisi olan köprü veya kron adını verdiğimiz kaplama dişlerdir. Diş eksikliğinin olduğu bölgede, boşluğun önündeki ve arkasındaki dişlerin kesilip küçültülmesi ile o bölgeye köprü yapılabilir. Bu işlem küçültülen sağlam dişlerin ömrünü kısaltabilmektedir. İmplant uygulaması sadece diş eksikliğinin olduğu bölgeye yapıldığı için yandaki komşu dişlere herhangi bir zarar vermez. Eğer implant takıp çıkarılabilen bir proteze destek olarak yerleştiriliyor ise protezin ağızda oynaması engellenmiş olur. Ayrıca diş çekimi yapıldıktan sonra o bölgede fizyolojik bir kemik erimesi başlar. Ama eğer diş boşluğunun olduğu bölgeye implant uygulanırsa kemik erimesi önemli ölçüde engellenmiş olur.
14- İmplant sonrası ağız bakımı nasıl olmalıdır?
İmplantlar özel bir bakım gerektirmemektedir. Doğal dişlere yaptığımız bakımın aynısını implantlara yapmamız yeterlidir. Bunun için günde en az iki sefer diş fırçalamak, en az bir kere diş ipi kullanarak diş aralarını temizlemek ve ağız duşlarını kullanmak yeterli olacaktr. Bunların yanı sıra yine diş aralarını temizlemek için kullanılan ara yüz fırçaları ile köprü altlarını temizlemek için özel üretilen diş iplerinden faydalanabilinir. Bakımı yapılmayan implantlar etrafında oluşan diş taşları diş eti iltihabına neden olarak kemik erimelerine yol açabilir. Bu duruma eğer geç kalınmadan müdahale edilirse hem ağızda kötü koku oluşturan dişeti iltihabı önlenir hemde implanta bir zarar gelmeden durum kontrol altına alınmış olur.
Akamer Diş Merkezi’nde diş implantları uygulanmaktadır. İmplant uygulamaları local anesteziyle olduğu gibi gerekmesi durumunda sedasyon ve genel anestezi ile de yapılabilmektedir. Merkezimizin uygulamakta olduğu kalite politikaları gereği, tüm implant cerrahileri ameliyathane koşullarında tam steril ortamda yapılmaktadır. Merkezimizde implant uygulaması ile ilgi tanı-teşhis ve planlama imkanları mevcut olup ileri cerrahi uygulamaları da gerçekleştirilebilmektedir.
Kliniğimize implant yaptırmak için başvuran hastalarımızdan rutin olarak panoramik röntgen, özel durumlarda tomografi alınabilmektedir. Komplike vakalarda konsultan uzman hekimlerce de değerlendirme yapılarak tedavi planlaması yapılmaktadır.